Więzadła krzyżowe – o co chodzi?

...chodzi o to , żeby chodzić sprawnie i bez bólu.

Wiele osób słyszało o więzadłach krzyżowych a spora część kojarzy je słusznie ze stawami kolanowymi.

„Staw kolanowy pozbawiony jednego czy obydwu więzadeł krzyżowych, u osoby prowadzącej aktywny tryb życia jest, i pozostanie, stawem niestabilnym dopóty nie zostanie poddany operacji rekonstrukcyjnej.”

Tak powiedział światowy autorytet w dziedzinie patologii kolana – Kenneth G. Jones.

Do czego służą więzadła krzyżowe w stawie kolanowym?

Przede wszystkim więzadła, to wytrzymałe pasma tkanki łącznej, które pełnią funkcję stabilizacji stawu. W kolanie mamy kilka takich „pasm”:

• więzadło rzepki – przebiega od rzepki do kości piszczelowej i... „trzyma” rzepkę.
• więzadła poboczne kolana – stabilizują kolano po-bokach
• więzadła podkolanowe – wzmacniają tylną ścianę kolana
• jest jeszcze niewielkie więzadło poprzeczne kolana i wreszcie
• więzadła krzyżowe: przednie i tylne

Więzadła krzyżowe leżą wewnątrz stawu (ale nie wewnątrz jamy stawowej). Przednie ma ok. 31mm długości  i 11mm szerokości, tylne odpowiednio 38mm i 13mm. Układają się w kształcie litery X i stąd ich nazwa. Oba więzadła bardzo silnie łączą kość udową z piszczelową i są głównymi, biernymi stabilizatorami kolana przód-tył.

Właściwości stabilizujące ww. struktur zmieniają się z wiekiem – więzadła krzyżowe czterdziestolatka zniosą dwukrotnie mniejsze obciążenie niż te same u dwudziestolatka.

Mechanizmy uszkodzeń

Przyjęło się mówić, że uszkodzenia więzadeł krzyżowych powstają najczęściej u mężczyzn w średnim wieku (patrz kilka wcześniejszych wersów dotyczących wytrzymałości więzadeł) pracujących za biurkiem. Jeśli nie potrafią oni trzeźwo ocenić swoich możliwości podczas uprawiania sportu lub są po prostu źle przygotowani fizycznie, to nieszczęście gotowe.

Jest to oczywiście przerysowany przykład pokazujący, pewne zależności. Problem dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet w różnym stopniu.

Najczęściej  uszkodzone jest ACL (anterior cruciate ligament czyli więzadło krzyżowe przednie). Dzieje się tak zwykle na skutek nagłego wyhamowania szybkości biegu, zeskoku czy zmian kierunku biegu, na skutek urazu kontaktowego bądź niekontaktowego.

Rzadko jest tak, aby w kolanie zostały uszkodzone tylko ACL lub PCL (posterior cruciate ligament – czyli więzadło krzyżowe tylne). Zwykle cierpią też inne struktury stawowe, które należy brać pod uwagę w procesie rehabilitacji. Niestabilność („pływanie”) kolana i ból są odczuwalne przez większość pacjentów, w zależności oczywiście od stopnia uszkodzenia. Widoczny jest również objaw szuflady przedniej lub tylnej który sprawdzają lekarze i fizjoterapeuci podczas badania klinicznego.

O leczeniu operacyjnym decyduje lekarz ortopeda, który bierze pod uwagę stopień uszkodzenia, wiek, oraz tryb życia i aktywność pacjenta. W latach 90-tych XX wieku wykonywano jeszcze operacje z otwarciem stawu kolanowego, teraz rekonstrukcje  wykonuje się praktycznie tylko artroskopowo, co znacznie skraca proces powrotu do zdrowia. Rehabilitacja jest nieunikniona prawie w każdym przypadku (przynajmniej do prawidłowego funkcjonowania stawu).

Rehabilitacja polega na wspomaganiu procesu regeneracji tkanek oraz na przywracaniu prawidłowej biomechaniki stawu.

Szczegółowe informacje dotyczące rehabilitacji po uszkodzeniach w obrębie stawu kolanowego uzyskacie Państwo od swojego fizjoterapeuty. Zapraszam osoby poszukujące pomocy rehabilitacyjnej z Pabianic i okolic.